Jak zrobić dobrą grę komputerową?

Stworzenie zaawansowanej i udanej gry komputerowej jest bardzo trudne. Trzeba zadbać o wiele różnych rzeczy: wciągającą fabułę, ciekawe postacie, efektowną grafikę (co już wystarczy na udaną produkcję filmową), ale również o grywalność — zasady i mechanizmy gry mające wpływ na przyjemność z jej użytkowania. Trójka europejskich badaczy postanowiła sprawdzić, jak na grywalność, rozkosz z interakcji z wirtualną rozrywką, wpłynie poziom odczuwanej skuteczności oraz doświadczanej kontroli.

Głównym aspektem wyróżniającym gry komputerowe spośród innych rozrywek jest ich interaktywność — na talerzu otrzymujemy gotowy świat, w który możemy się zanurzyć, ale co ważniejsze, możemy go zmieniać. Zastosowanie ergonomicznych kontrolerów i sprzyjającego układu sterowania wpływa na odczuwany poziom skuteczności, a dobrze skonstruowana rozgrywka na poczucie kontroli nad sytuacją. Na tych aspektach człowieczego wpływu skupili się Klimmt, Hartmann oraz Frey. Założyli, że poziom odczuwanej skuteczności oraz poczucia kontroli wpłyną pozytywnie na ocenę przyjemności z użytkowania gry.

500 ochotników w wieku od 14 do 72 lat zgłosiło się do internetowego eksperymentu. Polegał on na grze w popularny arkanoid. Dla tych, którzy mieli dzieciństwo przypomnę, że w tym programie kierujemy klockiem, paletką, która poruszając się u dołu ekranu stara się odbijać piłeczkę w kierunku umieszczonych na górze klocków. Gdy piłeczka uderzy klocek — ten znika. Wygrywamy, gdy pozbędziemy się wszystkich klocków, natomiast przegrywamy, gdy kulka spadnie omijając naszą paletkę. Uczestnicy badania najpierw uczestniczyli w 2 minutowej sesji treningowej, a po niej wypełniali kwestionariusz zadowolenia. Później, prócz osób z grupy kontrolnej, siadali do gry już lekko zmienionej…

W grupie, gdzie chciano wywołać niższe poczucie skuteczności tak zmodyfikowano skrypt, by z szansą równą 33,3% ignorował polecenie użytkownika. Innymi słowy, jeśli gracz nacisnął lewą strzałkę, to rakietka tylko 2 razy z 3 wykonywała polecenie. W grupie, gdzie chciano obniżyć poczucie kontroli, sterowanie działało bez zarzutu — piłeczka poruszała się jednak znacznie szybciej. Według autorów badania miało to wywołać trudności z kontrolą sytuacji, która stała się o wiele trudniejsza do opanowania. Czy badani różnili się w ocenie przyjemności płynącej z gry w wersji treningowej i eksperymentalnej?

Całą pracę programistów i grafików może zniweczyć wadliwy kontroler.

Grupa kontrolna, dwa razy grająca w tą samą, niezmienioną wersję arkanoida, nie różniła się w ocenach. Tak samo ochotnicy o obniżonym poczuciu kontroli. Istotnie niższa była jednak przyjemność z grania w skrypt ignorujący 1/3 naszych komend.

Jest to ciekawy wynik. Z jednej strony ukazuje, że utrata kontroli, tak bardzo ważnej dla ludzi, nie wpływa na ocenę grywalności . Prawdopodobnie wiąże się to z tym, że przyjemność z grania może pochodzić również z próby odzyskania panowania nad sytuacją. Do jakiegoś poziomu trudności traktujemy grę jako wyzwanie dla własnych umiejętności. Z drugiej strony autorzy zaznaczają jak ważnym czynnikiem dla oceny gier jest sam proces interakcji. Przyjazny układ sterowania i szybkość reakcji na komendy użytkownika wydają się więc bardzo ważnymi czynnikami przy przygotowywaniu wirtualnej produkcji. Całą pracę programistów i grafików może przecież zniweczyć wadliwy kontroler.

Więcej:
Klimmt, C., Hartmann, T., & Frey, A. (2007). Effectance and control as determinants of video game enjoyment. CyberPsychology & Behavior, 10(6), 845-847. doi:10.1089/cpb.2007.9942.